نشریه پژوهش های مدیریت انتظامی
سال نهم شماره 3 (پاییز 1393)

هدف و با وجود افزایش کاربرد اتوماسیون در صنایع، حذف کامل تاثیر عوامل انسانی در عملیات نگهداری و تعمیر سامانه ها غیر ممکن است. به همین دلیل برای پیشگیری و محدود کردن پیامدهای ناشی از خطاهای انسانی و از طرفی کاهش هزینه های خطا، شناسایی آنها لازم است و دسته بندی خطاها و تحلیل علت ها، می تواند منجر به شناخت سازوکار بروز خطا شده و به کاهش تعداد بروز خطا منتهی شود.
در این مقاله با دسته بندی خطاهای انسانی به صورت مدلی توسعه داده شده از عوامل محیطی، فردی و تیمی، تخمین مقدار قابلیت اطمینان انسان به صورت فازی انجام گرفته است. مقدار عدم قابلیت انسانی در گذشت زمان با توجه به مفهوم منحنی یادگیری به صورت نمایی کاهش یافته و فرض شده که مقدار نرخ افزایش سالانه قابلیت اطمینان انسان(λ) به میزان سرمایه گذاری اولیه تجهیز ارتباط دارد. در مرحله نهایی، مدل براساس محاسبه ارزش خالص اولیه پروژه، مقدار بهینه سرمایه گذاری برای انتخاب و خرید تجهیزات گران قیمت به دست آمده است.
مدل ارائه شده بر روی یک دستگاه کروماتوگرافی گازی یا طیف سنجی جرمی که در آزمایشگاه های جنایی و تشخیصی کاربرد دارد، اعتبارسنجی شده است. با معلوم بودن هزینه انسانی، سرمایه و همچنین قابلیت اطمینان سال اول که با روش FTA محاسبه شد، به محاسبه ارزش خالص فعلی پرداختیم و سپس با استفاده از گزینه Goal Seek، مقدار بهینه سرمایه گذاری محاسبه می شود.
با بررسی خطاهای انسانی و یافتن قابلیت اطمینان انسان و همچنین توجه به هزینه های قابلیت اطمینان انسان و دیگر هزینه ها، می توان در هر پروژه به خالص درآمد بالاتر و در نتیجه، ارزش خالص فعلی مثبت تری رسید. در پایان، قابلیت اطمینان در تعامل با سرمایه گذاری در بستر زمان بهره برداری از تجهیز، میزان بهینه سرمایه گذاری برای انتخاب و خرید بهترین و مناسب ترین نوع دستگاه جدید را به ما می دهد. در این حالت با قابلیت اطمینان بالاتر و هزینه های کمتر می توان سرمایه گذاری با خطر کمتر انجام داد و در نتیجه به سودآوری بالاتر رسید.

ناآرامی اجتماعی عملی غیرقانونی و خشونت آمیز است که توسط گروهی از مردم به وقوع پیوسته و ضمن ایجاد تخریب و صدمات مالی و جانی برای جامعه، موجب ایجاد ناامنی و هرج و مرج در منطقه می شود. هدف از این تحقیق، ارائه الگویی مناسب و کارآمد به منظور مدیریت و مهار ناآرامی های اجتماعی است.
این تحقیق از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش، تلفیقی با دو شیوه کیفی و کمی و از نظر نوع، توصیفی- تحلیلی و همچنین پس رویدادی است. داده ها و اطلاعات تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی به دست آمده و به این منظور، ضمن مطالعه و انجام مصاحبه با 10 نفر از فرماندهان و مسئولین فرماندهی انتظامی خراسان رضوی که در مدیریت جریان 88 مشهد حضور فعال داشته اند، اسناد و مدارک موجود یگان نیز مورد بررسی دقیق قرار گرفت. سپس از تعداد 60 نفر از مسئولین انتظامی استان و مشهد مقدس که در جریان عملیات مذکور شرکت فعال داشته اند، به وسیله پرسشنامه 38 سوالی (پایایی 89/0) محقق ساخته از نوع طیف لیکرت نظر خواهی شد.
از بین چهار سطح اصلی مدیریت بحران، دو حوزه پیش بینی و پیش گیری به عنوان مهمترین مولفه ها و در این دو مولفه، شاخص هایی از قبیل؛ کانون های جرم خیز، میزان خسارات احتمالی وارده به سیستم و سازمان، عوامل تهدید کننده نظام و نظم و امنیت و مخل آسایش فردی نیز به عنوان عوامل حایز اهمیت تشخیص داده شدند.
با انجام آزمون رتبه بندی بین مولفه ها و شاخص های مذکور؛ پیش بینی به عنوان اولین مولفه ی کانون های شکل گیری بحران در سطح شهر و میزان تهدید احتمالی علیه نظام نیز به عنوان مهم ترین شاخص در هر حوزه معین شدند.

ارتباطات و تعاملات اجتماعی از جمله ویژگی های اساسی پلیس اجتماع محور است که در مواجهه با معضلات، مسایل، ناهنجاری ها و جرایم از آن بهره می گیرد. آشکار است که پلیس بدون همکاری مردم و مشارکت آنها و نیز ارتباط با سازمان ها و نهادهای دیگر نمی تواند در پیشگیری از وقوع جرم و افزایش ایمنی توفیقی داشته باشد. ایجاد ارتباط برای جلب اعتماد و ارتقاء میزان رضایت مندی مردم از پلیس، تاثیر به سزایی در موفقیت پلیس دارد. کلانتری ها می توانند با استفاده از مشارکت اجتماعی و حضور سکنه محلی، اعضاء شوراها، هیئت امنای مساجد، روحانیون، هیات های علمی و دانشگاهی و استفاده از نقطه نظرات آن ها، تا اندازه زیادی با مشکلات امنیتی و انتظامی محدوده استحفاظی خود آشنا شده و با سهیم کردن مردم در تامین امنیت، بیش از پیش در برقراری نظم و حفظ امنیت موفق باشند. این پژوهش با هدف تعیین نقش تعاملات برون سازمانی روسای کلانتری ها (با تاکید بر مهارت های ارتباط کلامی و غیر کلامی) در پیشگیری از جرایم در شهر کرمانشاه و اولویت بندی آنها، طراحی و اجرا شده است. جامعه آماری این تحقیق عبارت شامل؛ کلیه روسای کلانتری های شهرکرمانشاه، روسا و اعضای سازمان های رسمی (از قبیل؛ اداره آموزش و پرورش، شهرداری، استانداری، دادگستری، بهزیستی و...) و غیر رسمی (نظیر انجمن ها، بنیادها، شوراها، جمعیت ها، کانون ها، شبکه ها، شرکت ها و غیره) است. روش اجرای این تحقیق، توصیفی – تحلیلی با طرح پیمایش بوده و روش نمونه گیری آن، خوشه ایچند مرحله ای است. تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 384 نفر تعیین شد که از طریق به کارگیری آزمون های همبستگی پیرسون، کندال و رگرسیون داده های پژوهش تجزیه و تحلیل شدند. ارتباطات و تعاملات اجتماعی از جمله ویژگی های اساسی پلیس اجتماع محور است که در مواجهه با معضلات، مسایل، ناهنجاری ها و جرایم از آن بهره می گیرد. آشکار است که پلیس بدون همکاری مردم و مشارکت آنها و نیز ارتباط با سازمان ها و نهادهای دیگر نمی تواند در پیشگیری از وقوع جرم و افزایش ایمنی توفیقی داشته باشد. ایجاد ارتباط برای جلب اعتماد و ارتقاء میزان رضایت مندی مردم از پلیس، تاثیر به سزایی در موفقیت پلیس دارد. کلانتری ها می توانند با استفاده از مشارکت اجتماعی و حضور سکنه محلی، اعضاء شوراها، هیئت امنای مساجد، روحانیون، هیات های علمی و دانشگاهی و استفاده از نقطه نظرات آن ها، تا اندازه زیادی با مشکلات امنیتی و انتظامی محدوده استحفاظی خود آشنا شده و با سهیم کردن مردم در تامین امنیت، بیش از پیش در برقراری نظم و حفظ امنیت موفق باشند. این پژوهش با هدف تعیین نقش تعاملات برون سازمانی روسای کلانتری ها (با تاکید بر مهارت های ارتباط کلامی و غیر کلامی) در پیشگیری از جرایم در شهر کرمانشاه و اولویت بندی آنها، طراحی و اجرا شده است.
جامعه آماری این تحقیق عبارت شامل؛ کلیه روسای کلانتری های شهرکرمانشاه، روسا و اعضای سازمان های رسمی (از قبیل؛ اداره آموزش و پرورش، شهرداری، استانداری، دادگستری، بهزیستی و...) و غیر رسمی (نظیر انجمن ها، بنیادها، شوراها، جمعیت ها، کانون ها، شبکه ها، شرکت ها و غیره) است. روش اجرای این تحقیق، توصیفی – تحلیلی با طرح پیمایش بوده و روش نمونه گیری آن، خوشه ایچند مرحله ای است. تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 384 نفر تعیین شد که از طریق به کارگیری آزمون های همبستگی پیرسون، کندال و رگرسیون داده های پژوهش تجزیه و تحلیل شدند.
یافته های تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون بیانگر این بود که تغییرات مهارت های ارتباطی (کلامی)، مهارت های ارتباطی (غیرکلامی)، تعاملات رسمی و تعاملات غیر رسمی کلانتران به طور همزمان رابطه معنی داری با متغیر تعاملات برون سازمانی در پیشگیری از جرایم داشتند و با توجه به آزمون رتبه بندی کندال، مشاهده می شود که کمترین میانگین رتبه را مهارت های ارتباطی کلامی (23/1)، دومین میانگین رتبه را تعاملات رسمی (58/2)، سومین میانگین رتبه را مهارت های ارتباط غیرکلامی (41/3) و بالاترین میانگین را تعاملات غیررسمی (00/5) دارند.
نتایج این تحقیق نشان داد که سازمان های غیر رسمی تمایل بیشتری به برقراری ارتباط با پلیس برای پیشگیری جرم از خود نشان می دادند.

ملاک انتخاب و انتصاب فرماندهان و مدیران بایستی بر اساس یک روند و فرایند چندین ساله در محیط کاری کارکنان، احصاء و بر اساس معیارهای اسلامی و شایستگی های فردی صورت پذیرد که قطعا نتایج متفاوتی را نسبت به گذشته در پی خواهد داشت، در این تحقیق به تعیین این عوامل پرداخته می شود. بنابراین تحقیق حاضر درصدد تعیین عوامل موثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلامی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است و محقق سعی دارد این عوامل را با رویکرد اسلامی احصاء کند.
روش اجرای این تحقیق، آمیخته و نوع آن، کاربردی و توسعه ای است. جامعه ی آماری در این تحقیق شامل تعدادی از کارکنان نیروهای مسلح بوده است که حداقل دارای بیست و پنج سال سابقه و همچنین در سطوح فرماندهی خدمت کرده اند، براین اساس تعداد آنها در حدود 200 نفر برآورد می شود. در این تحقیق با بهره گیری از آماره های توصیفی و استنباطی و بهره گیری از تحلیل کمی و کیفی با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی، عوامل موثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلامی تعیین شد.هدف اصلی این تحقیق؛ تعیین عوامل موثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلام در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سوال اصلی تحقیق این گونه مطرح شده است که؛ عوامل موثر در مدیریت و فرماندهی از منظر اسلام در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران کدامند؟
یافته ها نشانگر این مسئله است که سه مولفه؛ ارزش های دینی، توانمندی های علمی و عملی و ارزش های اخلاقی و رفتاری و همچنین 55 عامل مربوط به این مولفه ها به ترتیب در مدیریت و فرماندهی اسلامی تاثیر گذار هستند. در ادامه، مهم ترین عوامل موثر در مدیریت و فرماندهی اسلامی از طریق آماره آزمون کای مربع و ضریب توافقی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته و همچنین اولویت بندی مولفه ها و روابط آن ها مشخص شد. مقدار آلفای کرونباخ برای پرسش نامه مربوطه برابر 807/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مناسب آن است.
نتایج حاصله بیانگر این مسئله می باشد که؛ مولفه های ارزش های دینی، توانمندی های علمی و عملی و ارزش های اخلاقی و رفتاری و عوامل مرتبط با آن، می تواند ملاک و معیاری مناسب و ارزشمند برای انتخاب و انتصاب فرماندهان و مدیران باشد. به عبارتی فرماندهان و مدیرانی که برای نیروهای نظامی و انتظامی برگزیده می شوند باید دارای این ویژگی ها بوده و از لیاقت و شایستگی های منحصربه فردی برخوردار باشند تا در زمان صلح، بحران و جنگ، کارآیی بالایی را از خود نشان دهند و این توان را دارا باشند که نیروهای خود را در صحنه های عملیاتی به خوبی راهبری کنند.

کیفیت خدمات امنیتی و انتظامی پلیس در ایران مورد توجه فرمانده معظم کل قوا (مدظله)، فرماندهان، نخبگان و آحاد مردم جامعه است. با توجه به اهمیت موضوع، همواره این سوال مطرح می شود که چه الگوی نظری برای سنجش کیفیت خدمات راهنمایی و رانندگی مناسب است؟ به این منظور تحقیق حاضر با هدف انتخاب الگو مناسب برای سنجش کیفیت خدمات راهنمایی و رانندگی انجام شد.
روش تحقیق حاضر، توصیفی-تطبیقی است و در خلال مطالعه در ادبیات تحقیق، الگوهای مدیریت کیفیت خدمات مشخص شدند و در ادامه، روش های موجود مورد استفاده برای ارزیابی کیفیت خدمات در پلیس راهنمایی و رانندگی نیز شناسایی شدند. کیفیت خدمات در پلیس با استفاده از بیانات مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا، احصاء شد و سپس با الگوهای سنجش کیفیت خدمات، مقایسه و تحلیل شدند. الگویی که نزدیکی بیشتری برای سنجش مطلوبیت های پلیس داشته، به عنوان الگوی نظری مناسب برای سنجش کیفیت خدمات راهنمایی و رانندگی پیشنهاد شده است.
الگوهای مختلفی برای سنجش کیفیت خدمات وجود دارد. الگوی «سروکوال» برای اندازه گیری و ارزیابی کیفیت خدمات در بخش های مختلف صنعتی، تجاری، خدماتی و دولتی در فرهنگ ها و کشورهای مختلف از جمله؛ ایالات متحده آمریکا، چین، استرالیا، قبرس، هنگ کنگ، کره جنوبی، آفریقای جنوبی، هلند، امارات متحده عربی و انگلستان استفاده شده است.
الگوهای مختلفی برای سنجش کیفیت خدمات وجود دارد، با عنایت به توصیف و مقایسه الگوهای کیفیت خدمات در بخش تجزیه و تحلیل داده ها، اشکالات از آنجا مطرح می شود که برخی از الگوها جامعیت لازم را برای سنجش کیفیت خدمات نداشتند. برخی دیگر نیز شامل اقدامات موردی فعلی راهور و ناجا است که در راستای بهبود خدمات صورت می گیرد، ولی یکپارچگی و جامعیت لازم را برای ارزیابی کیفیت خدمات ندارند و از الگوی خاصی پیروی نمی کنند. با توجه به توصیف و تطبیق الگوهای کیفیت خدمات، الگوی سروکوال به طور بالقوه جامعیت و کارآمدی لازم برای سنجش کیفیت در بخش های مختلف خدمات را دارد. الگوی سروکوال با انجام اصلاحات، الگوی نظری مناسبی برای سنجش کیفیت خدمات انتظامی در پلیس راهنمایی و رانندگی است.